تحلیل مقایسه ای سرمایه اجتماعی در جهان واقعی و در جهان مجازی : با تاکید بر جوانان 15 تا 24 ساله مراجعه کننده به کافی نت ها در شهر اصفهان (سال1390)

نویسندگان

1 استادیار، جامعه شناسی، دانشگاه شاهد

2 دانشجو کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه شاهد

چکیده

در این مقاله به دو پرسش زیر پاسخ خواهیم داد: 1- آیا بین سرمایه اجتماعی افراد در جهان واقعی و مجازی رابطه ای هست؟ و 2- اگر پاسخ بلی است، این رابطه بازتابی است و یا جبران کننده؟ توضیح آنکه موضوع سرمایه اجتماعی طی سال های اخیر حجم زیادی از پژوهشات را به خود اختصاص داده و ابعاد متفاوتی از آن توسط جامعه شناسان مطالعه شده است. از سوی دیگر، جهان مجازی به مثابه جهانی مبتنی بر کامپیوتر، میلیون ها نفر را با یکدیگر در ارتباط قرار داده و - در کنار جهان واقعی - در حال توسعه و شکوفایی است. امروزه، توجه محافل آکادمیک به کشف نسبت میان این دو جهان و پدیده های مرتبط با آنها جلب شده است. از آنجمله، برخی محققان بر این باورند که سرمایه اجتماعی افراد در دنیای واقعی و مجازی در پیوند با یکدیگر است و این پیوند گاهی مکمل و جبران کننده است وگاهی بازتابی و انعکاسی که پرسش های این مقاله نیز در این راستا طرح شده اند. برای پاسخ به دو پرسش بالا از نظریه های جامعه شناسانی چون باری ولمن، دیوید نود، جِه لِه آتما، هوارد رینگولد استفاده کردیم و روش پیمایش اجتماعی را با گزینش جمعیت نمونه 384 نفری از جوانان در شهر اصفهان و به شیوه نمونه گیری دو مرحله ای تصادفی و طبقه ای متناسب بکار بردیم. جامعه مورد مطالعه از میان جوانان 15 تا 24 ساله مراجعه کننده به کافی نت های اصفهان انتخاب و در سال 1390 مورد مطالعه قرار گرفتند. برخی از یافته های این مطالعه به شرح زیر است: 1- سرمایه اجتماعی جوانان هم در جهان واقعی و هم مجازی پایین تر از حد متوسط است؛ 2- بین سرمایه اجتماعی جوانان در جهان مجازی و جهان واقعی ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد، هرچند این ارتباط چندان قوی نیست؛ 3- ارتباط مثبت و مستقیم بین سرمایه اجتماعی افراد در جهان واقعی و مجازی نشان دهنده نوعی رابطه انعکاسی و بازتابی بین جهان واقعی و مجازی است و نظریات رینگولد، نود و آتما را تأیید می کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Analysis of Social Capital in Real and Virtual Worlds, with an Emphasis on 15 - 24 Year-old Net-caffe Users in Isfahan

نویسندگان [English]

  • Seyed Kamaleddin Mousavi 1
  • Farideh Haddadi 2
1
2
چکیده [English]

This paper attempts to answer two questions: 1- is there a relationship between individuals’ social capital in the real and virtual worlds? ; And, 2- if yes, what is the nature of such relationship? Is it of reflexive type or of that of complementary? In recent years a good bulk of research has turned its focus on the content of social capital and sociologists have investigated various dimensions of this issue. On the other hand, virtual world, has facilitated communication, and bloomed drastically. Some researchers believe that individuals’ social capital in real and virtual worlds are mutually related and such a relationship is at times complementary and at others is in odds with the other. In other words, there is a reflexive relationship and those individuals who enjoy a high social capital in their ordinary everyday lives regarding the volume of communicative network, the degree of social trust, support, etc., also enjoy the same and high level of social capital in their virtual network. This is as if their virtual world is reflexive of their real world. On the contrary, some believe that this relationship is a complementary one in the sense that those individuals who, for whatever reasons, enjoy a low social capital in their everyday lives, attempt to acquire a high social capital in their virtual world. This means the virtual world would compensate for and/or is complementary of their weaknesses and shortcomings in their real world. To answer the preceding questions, we have used the theories of sociologists such as those of Barry Wellman, David Nood, Jele Attema, and Howard Rheingold to create a theoretical framework that would better address our problematic. Also, we used a social survey using a sample of 384 individuals from Esfahan city selected through two stages sampling i.e. random and stratified sampling. The sample was selected from individuals of 15 to 24 years of age using net-caffes in Isfahan in 2011. Our findings indicate that: social capital of the participants in both real and virtual worlds is low (below the average); the extent of their social capital in real world and that of the virtual one are proportionally related; there is a direct and significant relationship between their social capital in the real world and that of the virtual one though this relationship is not robust; the direct and positive relationship between the individuals’ social capital in the real world and that of the virtual world is indicative of a type of reflexive relationship and therefore the findings support the theories of Rheingold and Attema.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social capital
  • virtual world
  • real world
  • reflexive relationship
  • complementary and compensatory relationship